Różanka

Różanka – Rhodeus sericeus amarus (Bloch)

Ciało wysokie, z boków ścieśnione, pokryte dużymi łuskami zachodzącymi na siebie, dość mocno umieszczonymi w skórze. Otwór gębowy mały, prawie dolny. Linia boczna krótka, widoczna tylko na kilku łuskach w okolicy pokryw skrzelowych. Boki ciała srebrzystoszare, grzbiet szary. Wzdłuż boków na tylnej części ciągnie się zielonkawo-niebieska smuga. W okresie tarła samiec przybiera postać godową, jego ciało mieni się kolorami tęczy, płetwy w tym okresie są czerwonawe z czarną obwódką. Różanki żyją w wodach stojących i płynących — o słabym prądzie. Istnienie ich uzależnione jest od obecności w wodzie małży: skójki lub szczeżui.

Różanka bytuje w strefie przybrzeżnej na niewielkiej głębokości, ale zawsze w pobliżu dna. Odżywia się drobnym planktonem roślinnym i zwierzęcym oraz najmniejszymi organizmami fauny dennej. Lubi przebywać licznymi stadami.

Okres godowy różanki trwa od kwietnia do lipca. W okresie poprzedzającym rozród samicy wyrasta długie, rurkowate pokładełko. Warunkiem dojścia do rozrodu (i wytworzenia się pokładełka) jest obecność w wodzie małży. Właśnie przy pomocy pokładełka samica składa do jamy skrzelowej szczeżui lub skójki kilka jaj, które są równocześnie zapładniane spermą wydaloną przez samca. Rozwój embrionalny odbywa się wewnątrz skorupy małża, gdzie jaja mają zarówno doskonałe warunki, jak też są całkowicie zabezpieczone przed wrogami. „Świadczenia” te czynione są wzajemnie, gdyż z kolei larwy małży rozwijają się i przechodzą przeobrażenie w skórze i skrzelach różanki. Jednak w przypadku masowej inwazji mogą one powodować osłabienie, a nawet śmierć, szczególnie młodocianych osobników różanki. Zjawisko to ma więc charakter zbliżony do pasożytnictwa.

Różanka jest jedną z najmniejszych naszych ryb. Żyje kilka lat i osiąga długość zaledwie około 8 cm. Wymiaru i okresu ochronnego nie ma. W województwie olsztyńskim spotyka się ją w większości jezior eutroficznych. Odznacza się dość dużą wytrzymałością na niskie nasycenie wody tlenem, jest mało wymagająca pod względem termicznym.

Chętnie używana jest jako „żywiec”, szczególnie przy połowie okoni.